Akkuyu Nükleer Santrali Hakkında Herşey
Ne Zaman Ãœretime BaÅŸlayacak, Ne Zaman Tamamlanacak?
4 adet nükleer reaktörden oluşacak Akkuyu Nükleer Santrali'nde birinci ünite 2023 yılında diğer ünitelerin de birer yıl arayla üretime başlaması planlanmaktadır. Buna göre 2026 yılında santral tam kapasite üretime geçecektir.
Ne Kadar Elektrik Üretecek, Türkiye Tüketiminin Ne Kadarını Karşılayacak
Her biri 1200 MW kapasiteli 4 reaktörden oluşacak Akkuyu Nükleer Santrali, 4800 MW kapasiteye ulaştığında yıllık ortalama 35 milyar kilovatsaat elektrik üretecek. Türkiye'de 2021 yılında 330 milyar kilovatsaat elektrik tüketimi gerçekleşmiştir. Son 10 yıldaki (2011-2021) elektrik tüketimindeki artış dikkate alındığında elektrik tüketimimizin her yıl ortalama %3,7 arttığı görülmektedir. Mevcut tüketim miktarımız ve talep artışımız dikkate alındığında santralin tam kapasite üretime başlayacağı 2026 yılında Türkiye'de yıllık yaklaşık 400 milyar kilovatsaat elektrik tüketimi olacağı görülmektedir. 2026 yılında enerji ihtiyacımızın %8,75'ini karşılayacaktır.
Ortaklık Yapısı ve Kaç Yıl İşletileceği
Akkuyu Nükleer Santrali'nin çoğunluk hissesi olan %51'i her zaman Rusya Federasyonu'na ait olacaktır. Federasyon, diğer %49 hisseyi dilerse Türkiye'deki yatırımcılara satabilecektir. Santralin 60 yıl işletilmesi planlanmaktadır.
Devlet'in Elektrik Alım Garantisi
Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Akkuyu Nükleer Santrali'nin 1. ve 2. ünitelerinde üretilecek elektriğin %70'ine, 3. ve 4. ünitelerinde üretilecek elektriğin %30'una satın alma garantisi vermiştir. Bu satın alma garantisi her bir ünite için ayrı ayrı ticari faaliyete başlamasından itibaren 15 yıldır. Bu oranlar ve ortalama elektrik üretim kapasitesi dikkate alındığında Devlet'in TETAŞ aracılığıyla alım garantisi verdiği üretim miktarı 17 milyar 500 milyon kilovatsaat'tir. Geriye kalan üretim miktarı Akkuyu NGS tarafından serbest piyasada satışa sunulacaktır. (Resmi Gazete, 6 Ekim 2010)
Devlet ElektriÄŸi Hangi Fiyata Alacak?
Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. (TETAŞ) aracılığıyla satın alma garantisi verilen miktardaki elektriğin her bir kilovatsaatini 12,35 dolar sent fiyatla alacaktır. Ayrıca TETAŞ ile Proje Şirketi arasında mutabaka edilen tarife kademelerinde, elektrik fiyatlarındaki artış, Akkuyu projesinin geri ödemesinin sağlanması amacıyla fiyat 15,33 dolar sent kWh tavan fiyatına kadar proje şirketi tarafından belirlenir. (Resmi Gazete, 6 Ekim 2010)
Elektrik Fiyatları Ucuzlar mı?
Akkuyu Nükleer Santrali'nin kurulumunun asıl amacının artan enerji talebinin karşılanması, ülkenin elektrik arz güvenliğinin ya da yakın bir ifade ile enterkonnekte sistem baz yükünün sağlanması olduğu birçok yetkili tarafından dile getirilmiştir. Bunun yanı sıra NGS'nin devreye girmesi ile elektrik fiyatlarının düşeceği gibi bir algı oluşmuş ya da oluşturulmuştur. Akkuyu NGS'de üretilen elektriğin yarısı 15 yıl boyunca 15,33 dolar-sent/kWh fiyata kadar devletimiz tarafından satın alınacaktır. Bu fiyat Haziran 2022 ortalama döviz kuru ile (17,30 TL) yaklaşık 2,65 TL'ye denk gelmektedir.
Alım garantisi süresinin dolacağı 2036 yılında Akkuyu Nükleer Santrali ülke tüketiminin ancak %4'ünü karşılayabilecektir. Bu tarihten sonra santralde üretilecek enerjinin o gün oluşacak piyasa fiyatlarını aşağıya çekemeyeceği tahmin edilebilir.
Dev Ciro
Yukarıda verilen fiyatlar ve santral tamamlandığında üretilecek toplam enerji miktarı dikkate aldığında Akkuyu Nükleer Güç Santrali büyük cirolar elde eden bir şirket olacaktır. Üretilecek 35 milyar kilovatsaat enerjinin yarısı 0,1533 ABD doları/kWh, diğer yarısı 2,00 TL-kWh birim fiyatıyla satıldığında 2021 Haziran dolar kuruna göre yıllık 81 milyar 375 milyon TL, günlük ise 223 milyon TL ciro elde edecektir. Bu büyüklükle Rusya'ya ait olan Akkuyu NGS Elektrik Üretim A.Ş., Türkiye'nin dev firmaların bugünkü cirolarına bakıldığında en büyük 10 firma arasında yer alacaktır.
Kaç Kişi Çalışacak
Akkuyu Nükleer Santrali'nin inşaat aşamasında 886 ile 9620 kişinin, işletme aşamasında ise 3360 kişinin çalışması planlanmaktadır.
Proje Maliyeti
Akkuyu Nükleer Santrali'nin kurulum maliyetinin 20 milyar dolar olacağı açıklanmıştır. Bu maliyetin tamamı Rusya Fedarasyonu'na bağlı devlet kurumları tarafından karşılanacak olup maliyetin ödenmesi amacıyla ülkemiz 15 yıl boyunca üretilecek enerjinin yarısına 12,35 dolar-sent/kWh fiyatla alım garantisi vermiştir. Bu fiyat 15,33 dolar-sent/kWh'e kadar çıkabilir.
Santralin Yeri
Akkuyu Nükleer Santrali, Akdeniz'e de kıyısı olan Türkiye'nin güney şehirlerinden Mersin'in Gülnar ilçesine bağlı Büyükeceli Mahallesi, Akkuyu Mevkii'nde yer almaktadır. Akkuyu Nükller Santrali'nin Türkiye haritası üzerindeki yeri ve bölgenin uydudan çekilmiş yakın fotoğrafı aşağıda görülmektedir.
Dolar Kuru Etkisi
Türkiye Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu arasında 6 Ekim 2010 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan anlaşma gereği santralde üretilecek elektriğin yüzde 50'si için elektrik alım maliyetimiz ABD Doları üzerinden belirleneceğinden kurdaki değişim büyük önem teşkil etmektedir. 6 Ekim 2010'da 1,4140 TL olan TCMB dolar kuru Haziran 2022 itibariyle 12,2 kat artarak 17,30 seviyesine gelmiştir.
Akkuyu Nükleer Santrali Son Durum
 22.09.2022 :AKKUYU NGS 2’NCİ GÜÇ ÜNİTESİNİN REAKTÖR BASINÇ KABI KURULDU
- 10.03.2021 : Santralin 3. ünitesinin temel atma töreni yapıldı.
- 01.01.2021 : Akkuyu NGS'nin inşaatında fiili gerçekleşme oranı %37 oldu.
- 03.04.2018 : Akkuyu Nükleer Santrali için resmi temel atma töreni gerçekleştiriliyor. Törene Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katılıyor.
- 22.12.2017 : Akkuyu NGS için 17 Kasım 2017'de verilen teşvik belgesi Resmi Gazete'de yayınlandı. Buna göre yatırım için harcanacak 76 milyar TL KDV'den, 4 milyar 508 milyon 259 bin 804 ABD Doları da gümrük vergisinden muaf olacak.
- 10.12.2017 : Akkuyu NGS'nin nükleer güç ünitelerinin inşasına hazırlık için gerekli olan öncelikli tesislerin temel atma töreni Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Fatih Dönmez ve Rusya Devlet Nükleer Enerji Kurumu (Rosatom) Başkanı Aleksey Lihaçev'in katılımıyla gerçekleştirildi.
- 18.08.2017 : Rossiya 24 televizyonuna konuşan Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak, "Birinci blok inşaata başlama izninin alındığı tarihten itibaren 7 yıl içinde devreye alınmalı. Türk tarafı, bu blokun Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 100. Yıl dönümünün kutlanacağı 2023'e kadar inşa edilmiş olmasını istiyor" dedi. Bakan Novak "Bu yılsonu veya önümüzdeki yılbaşı projenin hayata geçirilmeye başlandığını ve inşaat prosedürlerini görmeyi umuyoruz" ifadelerini de kullandı.
- 11.06.2017 : EPDK, Akkuyu Nükleer Güç Santrali için Akkuyu Nükleer Anonim Şirketi'ne 49 yıl süreli lisans verdi.
- 10.11.2016 : Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, MÜSİAD EXPO'nun açılış konuşmasında Akkuyu NGS'nin 2023 yılında faaliyete geçeceğini söyledi. Bilindiği üzere daha önce 2019 yılında devreye alınması planlanan ilk reaktörün devreye giriş tarihi, Rusya ile yaşanan kriz sonrası yetkililer tarafından 2022 olarak telafuz edilmişti.
- 10.10.2016 : Mersin Büyükşehir Belediye Meclis toplantısında Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesinin 1/100.000 ölçekli plana işaretlenmesi oy çokluğuyla kabul edildi.
- 09.08.2016 : Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, iki ülke arasında yaşanan gerilimin ardından Rusya'ya yaptığı ziyarette "Akkuyu projesiyle ilgili buranın stratejik yatırım haline getirilmesi konusuydu. Bu karar alınacak ve Akkuyu stratejik yatırım konusu içerisinde yerini alacaktır" dedi.
- 11.07.2016 : Akkuyu Nükleer Santrali'nin olumlu ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) Raporu'nun iptali için açılan davada, Danıştay tarafından görevlendirilen 15 kişilik Bilirkişi Heyeti, davacı taraf temsilcileri ile santral sahasında incelemelerde bulundu.
- 09.02.2016 : Daha önce 2019 yılında devreye alınması planlanan ilk reaktörün devreye giriş tarihinin 2022 yılı olacağı açıklandı.
- 01.09.2015 : Akkuyu Nükleer A.Ş bünyesinde Mersin Bölge Kamu Diplomasisi ve Devlet İlişkileri Bölge Müdürü Faruk Uzel görevinden istifa ettiğini açıkladı. Uzel, istifa açıklamasında önemli teknik hatalar yapıldığını iddia etti. Yaşanan gelişmeler üzerine Akkuyu Nükleer'in avukatı ise açıklamanın şirket tarafından yapılmadığını, dolayısıyla şirketi bağlayıcı olmadığını, Faruk Uzel hakkında suç duyurusunda bulunacaklarını söyledi.
- 14.04.2015 : Akkuyu Nükleer Deniz Yapıları'nın temel atma töreni gerçekleştirildi. Törene Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Rusya Devlet Nükleer Şirketi Rosatom yetkilileri katıldı. Akkuyu Nükleer Deniz Yapıları inşaası için 1 milyar 50 milyon dolardan başlayan ihale 400 milyon dolara kadar indi. İhaleyi Cengiz İnşaat kazandı.
- 02.01.2015 : Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği, Türkiye Barolar Birliği ve Türk Tabipleri Birliği, Akkuyu Nükleer Santrali için verilen ÇED kararının iptal edilmesi için ortak dava açtı. Basında yer alan bilgilere göre; trafo merkezleri, enerji iletim hatları ve taş ocaklarının ÇED'e dahil edilmemesi, işçilerin radyasyona maruz kalması durumunda ne gibi önlemlerin alınacağının işlenmemesi, santralin en önemli bölümü olan uranyumdan elektrik üretilecek bölümün tam olarak nerede yer alacağı belirtilmediği gibi hususlar davada gerekçe olarak yazıldı.
- 01.12.2014 : Çevresel Etki Değerlendirme Raporu'nun (ÇED), Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylandığı açıklandı.
- 06.10.2010 : Türkiye Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu arasında Mersin Akkuyu'da yapılacak Akkuyu Nükleer Santrali için yapılan milletlerarası andlaşma Resmi Gazete'de yayınlandı.
